MİSVAK KULLANMAK
34-Ebu Hureyre radıyallahu
anh, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin şöyle buyurduğunu rivayet etti.
- Ümmetime veya insanlara zor gelmese
idi, her namazla beraber (dişlerini) misvaklamayı emrederdim.
İZAHI:Misvak, Arabistan’da bulunan ERAK ağacının dallarından yapılır. Zeytin
ağacının dallarından da misvak olur. Nitekim Rasûlullah sallallahu aleyhi ve
sellem: «Mübarek zeytin ağacından yapılan misvak ne güzeldir. O hem benim ve
hem de benden önceki peygamberlerin misvakıdır.» buyurmuşlardır.
Misvak kullanmanın vacip mi,
yoksa sünnet mi olduğunda ulemânın değişik görüşleri olduğu gibi; sünnet
olduğunu söyleyenler de, bu sünnet dinin sünneti mi, namazın sünneti mi veya
abdestin sünneti mi olduğu hususunda ihtilaf etmişlerdir.
İmam-ı Azam misvak
kullanmanın dinî sünnetlerden olduğu görüşündedir. Bu duruma göre misvak her
zaman, yani dişler sarardığı, ağız kokması olduğu durumlarda, uykudan kalkınca,
namaz kılacağı vakit, abdest almadan önce veya abdest esnasında mazmaza
yapılırken, Kur'an-ı Kerim veya hadis-i şerif okuyacağı zamanlarda dişleri
misvaklamak sünnettir.
Misvakın kullanılışı: Sağ ele
alınarak serçe parmağın üstünden geçirilir ve baş parmak ile altından tutularak
ağzın sağ tarafından başlayıp genişliğine, dişler üzerine ovalayarak sürülür.
Misvak bulamayan, elini güzelce yıkayıp temizledikten sonra, sağ elinin baş
parmağını ağzın sağ tarafına ve şehâdet parmağını da sol tarafına koyarak alt
ve üst dişleri ovalarsa misvak kullanmış sevabını alır. Dişleri olmayan bir
kimse de,diş yerlerini aynı şekilde ovaladığı takdirde sünneti işlemiş olur.
Zamanımızda imal edilen diş
fırçaları ve diş macunları dinî yönden mahzurlu olmayan maddelerden yapıldığı
takdirde bunlar diş temizliği yapmak
misvak kullanmak yerine geçer, ancak misvak kullanmakta iki sünnet
vardır. 1-Bizzat misvak kullanmak, 2- Dişleri temizlemek. Şayet misvaktan
başka bir şey ile dişler temizlenirse, birinci sünnet yani bizzat misvak
kullanma sünneti terkedilmiş olur.
Kadınlar hakkında ise, sakız
çiğnemeleri misvak yerine geçer. Sakız çiğnemek kadınlar için müstehap,
erkekler için mekruhtur. Dişler misvaklanırken şu dua okunur:
«Ey Allahım, ağzımı temizle,
kalbimi nurlandır, bedenimi temizle, vücudumu ateşe (cehenneme) haram kıl. Ve
beni rahmetinle sâlih kullarıyın zümresine ilhak et.»
Misvak kullanmanın fazileti
hakkında vârid olan hadis-i şe-riflerden bir kısmı şöyledir:
«Misvak tutunmaya devam
ediniz. Çünkü misvakta yirmidört haslet vardır. Bunların en makbülü Allah’ın
razı olmasıdır. Hem namazı yetmiş yedi derece katlanır. Misvak, vakit, hâl ve
zenginliğe sebep olur. Ağız kokusunu temizler. Diş etlerine zindelik verir, baş
ve diş ağrılarını giderir. Yüzü ve dişleri parladığı için melekler kendisi ile
musafaha eder.» (Kuşeyrî)
“Misvak ağızın temizliği,
Allah’ın rızasıdır.” (İmam Ahmed- İbni Hibban)
«Misvak kullanarak kılınan
bir namaz, misvak kullanmadan kılınan bir namazdan yetmiş derece daha
faziletlidir.» (İmam Ahmed - Beyhaki)
«Biriniz geceleyin namaz
kılmaya kalkarsa misvak kullansın. O namaz kılmaya kalkınca kendisine bir melek
gelerek ağzını onun ağzına temas ettirir. Artık o kulun ağzından çıkanlar
melâikenin ağzına girer.» (Ebu Nuaym)